Cân bằng động rotor

Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về cân bằng động rotor. Tại sao phải cân bằng động rotor, mất cân bằng động rotor là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Hình 1. Máy cân bằng động Schenck HM6/HM80.

1. Mất cân bằng động rotor là gì?

Mất cân bằng rotor là một trong những nguyên nhân làm cho máy rung động. Không những vậy lực mất cân bằng do rotor gây ra còn tác dụng lên gối đỡ và nền móng làm giảm tuổi thọ của máy cũng như gây rung động cho nhà xưởng. Một rotor được xem là mất cân bằng khi khối lượng của nó phân bố không đều đi qua tâm quay.

Nguyên nhân cơ bản là sự không đồng nhất về vật liệu (mất cân bằng do chế tạo), mất cân bằng do lắp ráp, mất cân bằng trong quá trình vận hành.

2. Hậu quả của mất cân bằng động rotor

Mất cân bằng rotor có thể gây va đập làm hư hỏng các vòng bi, làm ngưng trệ công việc gây nguy hiểm trong quá trình hoạt động.
Vận hành trong thời gian dài sinh ra nhiệt mài mòn nhanh có thể gây cháy motor.
Gây thiệt hại lớn trong quá trình sản xuất.

Việc phát hiện mất cân bằng của rotor cần được phát hiện và xử lý sớm nhằm đảm bảo cho máy móc vận hành thông suốt, cũng như nâng cao được tuổi thọ của máy. Việc cân bằng rotor có thể được thực hiện bằng phương pháp cân bằng tĩnh hay cân bằng động. Hai bước cơ bản trong quá trình cân bằng rotor là xác định lượng mất cân bằng và phân bố lại khối lượng của rotor qua tâm quay.

Vì vậy, mục đích chính của việc cân bằng các chi tiết quay (sau đây gọi là rotor) nhằm đảm bảo điều kiện trong quá trình làm việc, cụ thể hơn là đảm bảo mức độ rung động của máy nằm trong giới hạn cho phép khi vận hành.

3. Các giải pháp cân bằng động rotor

Đối với cân bằng động rotor, có thể phân ra thành 2 loại: Cân bằng động trên máy chuyên dụng và cân bằng động tại hiện trường. Cân bằng động trên máy chuyên dụng tức là sau khi chế tạo rotor người ta cân bằng hàng loạt ngay tại xưởng trên máy cân bằng chuyên dụng cho vài loại sản phẩm.

Còn cân bằng tại chỗ tức là khi hệ thống máy đã được lắp ráp hoàn chỉnh, ta tiến hành cân bằng rotor tại nơi làm việc, hoặc cũng có thể máy đã đưa vào sản xuất một thời gian, khi phát hiện vấn đề về rung, ồn mạnh do mất cân bằng gây ra thì ta phải tiến hành cân bằng tại chỗ.

Hình 2. Rotor đang được tiến hành cân bằng trên máy chuyên dụng.

Cân bằng động tại chỗ có các ưu điểm là: Không cần phải tháo máy làm mất thời gian dừng máy lâu và không phải tốn kém cho việc tháo lắp và chuyên chở. Nhưng nếu rotor nằm ở vị trí nguy hiểm thì cân bằng tại chỗ sẽ không tối ưu.

4. Khi nào cần cân bằng động rotor tại xưởng?

Cân bằng động rotor tại xưởng là rotor của bạn sẽ được tháo ra và đưa về xưởng cơ khí của các đơn vị dịch vụ. Họ sẽ tiến hành cân bằng động rotor của bạn theo đúng tiêu chuẩn ISO 1940.

Bạn được chuẩn đoán motor bị mất cân bằng động.
Bạn có rotor dự trữ thay thế.
Nhà máy của bạn không thể cân bằng động tại chỗ.
Nhà máy hạn chế người lạ vào.
Motor nằm ở vị trí nguy hiểm khó làm việc.

Hình 3. Cân bằng rotor tại xưởng.

Như vậy ta có thể thấy việc cân bằng động cho rotor cực kì quan trọng và cần thiết.